Ο Γέρων Παΐσιος γεννήθηκε στην Καππαδοκία της Μικράς Ασίας το 1924 και η οικογένεια Εζνεπίδη, μαζί με τα καραβάνια των προσφύγων, έφτασε στον Αγιο Γεώργιο στον Πειραιά και στη συνέχεια πήγε στην Κέρκυρα, όπου και διέμεινε προσωρινά στο Κάστρο. Από μικρός ο Αρσένιος συνεχώς είχε μαζί του ένα χαρτί, στο οποίο σημείωνε τα θαύματα του Αγίου Αρσενίου. Εδειχνε ιδιαίτερη κλίση προς τον μοναχισμό και διακαώς επιθυμούσε να μονάσει. Οι γονείς του χαριτολογώντας, του έλεγαν «βγάλε πρώτα γένια και μετά θα σε αφήσουμε», όπως διαβάζουμε στην επίσημη βιογραφία του.
Ο πατέρας Παΐσιος πρώτη φορά εισήλθε στο Αγιο Ορος για να μονάσει το 1949, πήρε το όνομα Παΐσιος και ξεχώρισε για την εργατικότητά του, τη μεγάλη αγάπη και κατανόηση που έδειχνε για τους «αδελφούς» του, την πιστή υπακοή στο γέροντά του, την ταπεινοφροσύνη του, αφού θεωρούσε εαυτόν κατώτερο όλων των μοναχών στην πράξη.
Ο φιλάσθενος μοναχός
Στο διάστημα που παρέμεινε εκεί, και συγκεκριμένα το 1966, ασθένησε σοβαρά και εισήχθη στο Νοσοκομείο Παπανικολάου. Επέστρεψε στο Άγιο Όρος μετά την ανάρρωσή του και το 1967 μετακινήθηκε στα Κατουνάκια, και συγκεκριμένα στο Λαυρεώτικο κελί του Υπατίου.
Από τότε άρχισε να δέχεται πολλές επισκέψεις. Ήδη το όνομά του έχει αρχίσει να γίνεται αρκετά γνωστό μακριά από το Όρος και κάθε λογής βασανισμένοι άνθρωποι οδηγούνταν σε αυτόν, μαθαίνοντας για ένα χαρισματικό μοναχό που ονομάζεται Παΐσιος. Το επόμενο έτος μεταφέρεται στη Μονή Σταυρονικήτα. Βοηθάει σημαντικά σε χειρωνακτικές εργασίες, συνεισφέροντας στην ανακαίνιση του μοναστηριού.
Από την εποχή που εγκαταστάθηκε στην Παναγούδα πλήθος λαού τον επισκεπτόταν. Ήταν μάλιστα τόσο το πλήθος ώστε να υπάρχουν και ειδικές σημάνσεις που επεσήμαναν τον δρόμο προς το κελί του, ώστε να μην ενοχλούν οι επισκέπτες τους υπολοίπους μοναχούς. Οι πιστοί αρχίζουν να πιστεύουν ότι κάνει θαύματα.
Μετά το 1993 παρουσιάζει αιμορραγίες, γίνεται διάγνωση για όγκο στο παχύ έντερο και τελικά ο Γέροντας Παΐσιος απεβίωσε την Τρίτη 12 Ιουλίου 1994 και ενταφιάστηκε στο Ιερό Ησυχαστήριο του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου στη Σουρωτή Θεσσαλονίκης. Έκτοτε, κάθε χρόνο στις 11 προς 12 Ιουλίου, στην επέτειο κοιμήσεως του Γέροντος, τελείται αγρυπνία στο Ιερό Ησυχαστήριο, με συμμετοχή χιλιάδων πιστών.
Ο Γέροντας Παΐσιος έγραψε 4 βιβλία, τα οποία έχουν εκδοθεί από το Ιερόν Ησυχαστήριον «Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος» (Σουρωτή Θεσσαλονίκης). Τα βιβλία αυτά τιτλοφορούνται Ο Αγιος Αρσένιος ο Καππαδόκης (1991), Ο Γέρων Χατζη-Γεώργης ο Αθωνίτης, 1809-1886 (1986), Αγιορείται Πατέρες και Αγιορείτικα (1993), Επιστολές (1994).
Φήμη, προφητείες, θαύματα
Η φήμη του Γέροντα Παΐσιου του Αγιορείτη ως «αγίου» μεταξύ των ορθοδόξων πιστών είναι μεγάλη, λόγω της προσωπικότητος, της πνευματικότητας και των χαρισμάτων που σύμφωνα με πλήθος από μαρτυρίες διέθετε. Για τους λόγους αυτούς, ο Μητροπολίτης Ναυπάκτου Ιερόθεος και ο Επίσκοπος Μαραθώνος Μελίτων έχουν προτείνει την κατάταξή του στα δίπτυχα της Ορθόδοξης Εκκλησίας ως Αγίου.
Ο Γέρων Παΐσιος ήταν ένας πολύ απλός άνθρωπος. Οι εγκύκλιες γνώσεις του περιορίζονταν στο επίπεδο του δημοτικού. Παρ' όλα αυτά ξεχώριζε για την απλότητά του και την έντονη αγωνία που τον διακατείχε για την βοήθεια των συνανθρώπων του, που αναζητούσαν ένα πνευματικό καθοδηγητή. Η υπακοή, η άσκηση, η ταπείνωση, η ευσέβεια, το φιλότιμο και πάνω από όλα η αγάπη και η μακροθυμία, αποτελούσαν τρόπο ζωής για τον ίδιο, αλλά και διδαχές για όσους αποζητούσαν ένα λόγο παρηγοριάς ή κάποια επίλυση προσωπικού προβλήματος.
Αποφθέγματα και προφητείες για τον ελληνισμό
Ο Γέροντας πραγματοποίησε και αρκετές προφητείες. Οι περισσότερες από αυτές αφορούσαν τον ελληνισμό, την Μεγάλη Ιδέα αλλά και πολιτικές εξελίξεις. Επρόκειτο για ένα αμάλγαμα εθνικισμού, πατριωτισμού και σκοταδισμού που με τη διάχυτη πίστη ότι έκανε θαύματα και θεράπευε παντός είδους ασθένεις δημιούργησαν την εικόνα του ως αγίου. Κάποιοι πιστεύουν ότι προέβλεψε τον Γ' Παγκόσμιο Πόλεμο και όλες τις γεωπολιτικές μεταβολές στην Ευρώπη. Μερικά παραδείγματα από τα αποφθέγματά του :
Ένας αδελφός ρώτησε τον Γέροντα για τα γεγονότα στη Σερβία κι εκείνος, μεταξύ άλλων, είπε:
Οι Ευρωπαίοι τώρα κάνουν χάρη στους Τούρκους και ανεξαρτοποιούν τα κρατίδια όπου ζουν οι μουσουλμάνοι (Βοσνία - Ερζεγοβίνη)। Βλέπω όμως να διαλύουν την Τουρκία με ευγενικό τρόπο: Θα ξεσηκωθούν οι Κούρδοι και οι Αρμένιοι και θα ζητήσουν οι Ευρωπαίοι να ανεξαρτητοποιηθούν και τα έθνη αυτά. Θα πουν τότε στην Τουρκία: «Εμείς σου κάναμε το χατίρι εκεί, πρέπει τώρα, κατά τον ίδιο τρόπο να ανεξαρτητοποιηθούν οι Κούρδοι και οι Αρμένιοι. Έτσι ευγενικά θα κομματιάσουν την Τουρκία.
«Σήμερα το να διαβάζει κανείς τους προφήτες είναι σαν να διαβάζει την εφημερίδα. Τόσο ξεκάθαρα είναι γραμμένα. Εμένα ο λογισμός μου, μου λέει ότι θα συμβούν πολλά πράγματα: Οι Ρώσοι θα καταλάβουν την Τουρκία, η δε Τουρκία θα εξαφανιστεί από τον χάρτη, γιατί το 1/3 των Τούρκων θα γίνουν Χριστιανοί, το 1/3 θα αφανιστούν και το 1/3 θα τραβηχτεί προς τη Μεσοποταμία».
«Στην Κων/πολη θα γίνει μεγάλος πόλεμος μεταξύ των Ρώσων και των Ευρωπαίων και θα χυθεί πολύ αίμα. Η Ελλάδα δεν θα έχει πρωτεύοντα ρόλο σ αυτόν τον πόλεμο, αλλά θα της δοθεί η Κων/πολη, όχι επειδή μας ευλαβούνται οι Ρώσοι, αλλά γιατί δεν θα βρίσκουν άλλη λύση καλύτερη και θα καταλήξουν σ αυτή τη συμφωνία με την Ελλάδα, μια και θα τους πιέζουν οι δύσκολες τότε περιστάσεις. Ο στρατός ο ελληνικός ούτε καν που θα προλάβει να πάει εκεί και η Πόλη θα του έχει δοθεί».
Σε κάποιον που ανησυχούσε για τις εχθρικές επιβουλές εναντίον της πατρίδος, έδωσε την εξής ελπιδοφόρο απάντηση:
«Κι αν μου πουν ότι δεν υπάρχει Έλληνας, εγώ δεν ανησυχώ। Μπορεί ο Θεός να αναστήσει έναν Έλληνα. Φτάνει ακόμη και ένας». Ακόμη πίστευε : «Και ένας Χριστιανός να μείνει μόνο, ο Χριστός θα κάνει το σχέδιό Του». Όταν οι άλλοι μιλούσαν για δυσάρεστες μελλοντικές εξελίξεις στο Έθνος και έσπερναν τον φόβο, ο Γέροντας μετέδιδε αισιοδοξία και ελπίδα. Μιλούσε για αναστημένη Ελλάδα και για ανάκτηση της Αγια Σοφιάς. «Υπάρχει και Θεός. Τον Θεό που τον έχεις βάλει»; είπε σε κάποιον κληρικό που έβλεπε το μέλλον της Πατρίδας ζοφερό.
Σε όποιον τον ρωτούσε αν ένας μάγος μπορεί να θεραπεύσει κάποιο άρρωστο απαντούσε:
«Μάγος και να θεραπεύσει άνθρωπο! Έναν που τραντάζεται από το δαιμόνιο, αυτόν μπορεί να τον κάνει καλά στέλνοντας το δαιμόνιο σε άλλον. Γιατί ο μάγος με τον διάβολο είναι συνέταιροι, οπότε λέει στον διάβολο: «Βγες από αυτόν και πήγαινε στον τάδε». Βγάζει λοιπόν το δαιμόνιο από εκείνον και συνήθως το στέλνει σε κάποιον συγγενή του ή γνωστό του που έχει δώσει δικαιώματα στον διάβολο. Λέει μετά αυτός που είχε το δαιμόνιο: «εγώ υπέφερα, αλλά ο τάδε μ' έκανε καλά», και έτσι γίνεται διαφήμιση. Και γυρίζει τελικά το δαιμόνιο σε συγγενείς ή σε γνωστούς. Αν κάποιος ας υποθέσουμε, είναι καμπουριασμένος από δαιμονική επήρεια, μπορεί ο μάγος να διώξει το δαιμόνιο από εκείνον, και να το στείλει αλλού και να σηκωθεί όρθιος ο καμπούρης. Αν όμως έχει καμπούρα από αναπηρία, δεν μπορεί ο μάγος να τον κάνει καλά».
«Μου είπαν για μια γυναίκα ότι θεραπεύει αρρώστους, χρησιμοποιώντας διάφορα αγιωτικά. Όταν άκουσα τι κάνει, έμεινα κατάπληκτος από την τέχνη του διαβόλου. Κρατάει ένα σταυρό και ψάλλει διάφορα τροπάρια. Ψάλλει π.χ. το «Θεοτόκε Παρθένε» και, φτύνει κοντά στον σταυρό, βλασφημάει δηλαδή τον Χριστό, γι' αυτό την βοηθάει μετά το ταγκαλάκι. Έτσι, μερικούς που είναι άρρωστοι, έχουν μελαγχολία κ.λπ. από δαιμονική επήρεια και οι γιατροί δεν μπορούν να τους κάνουν καλά, αυτή τους θεραπεύει, γιατί διώχνει το δαιμόνιο που προκαλεί το βάρος, το στέλνει σε άλλον, και απαλλάσσονται εκείνοι από την θλίψη. Και πολλοί την έχουν για αγία! Την συμβουλεύονται, και λίγο-λίγο βλάπτει την ψυχή τους, τους καταστρέφει».