Ελληνικοί Πολεμικοί Χοροί

Ίσως να μην υπάρχει άλλος λαός στην ιστορία της ανθρωπότητας που να τίμησε και να έδωσε τόση αξία στο χορό, όπως οι αρχαίοι Έλληνες.

Η επιρροή δε του ενόπλιου χορού στην αρχαία Ελλάδα ήταν εξόχως σημαντική, τόσο για την αποφασιστική μετάβαση από την παιδική ηλικία στον ανδρισμό, μέσω της πολεμικής εκπαίδευσης που απαιτούσε απόλυτο συγχρονισμό και αυστηρή σωματική πειθαρχία, όσο και για την φυσική και ψυχολογική πολεμική προετοιμασία των ενηλίκων πολεμιστών η οποία επιτυγχάνονταν μέσα από τις κλαγγές των όπλων, τις κραυγές, τα πηδήματα και τα δυνατά χτυπήματα των ποδιών στο έδαφος.

Όλα δηλαδή όσα περιλαμβάνουν οι σημαντικότεροι ελληνικοί πολεμικοί χοροί που διασώθηκαν ως τις μέρες μας.

Πυρρίχιος (Σέρρα) 

Εμπνευστής του θεωρείται ο καταγόμενος από την Γόρτυνα της Κρήτης Θαλήτας (7ος αιώνας π.Χ.) ο οποίος υπήρξε σπουδαίος μουσικός και φίλος του Λυκούργου της Σπάρτης τον οποίο και επισκέφθηκε μεταφέροντας εκεί τον Πυρρίχιο χορό ή πυρρίχη.

Ο ρυθμός του χορού αυτού βασιζόταν πάνω στον “πυρρίχιο πόδα”, μουσικό μέτρο σύντομο γι’ αυτό και σαν ρυθμός ήταν έντονος και ζωηρός. Σύμφωνα με τον Πλάτωνα χορευόταν από πολλούς χορευτές στην σειρά, τους οποίους καθοδηγούσε ο αρχηγός της ομάδας.

Για τους Σπαρτιάτες του Λυκούργου ήταν μια μορφή πολεμικής τέχνης/αγωγής και η εκμάθησή του ήταν υποχρεωτική για όλους από την ηλικία των πέντε ετών, ενώ στην Λακωνία ήταν κατ’ εξοχήν πολεμικός χορός, χορευόταν όμως και σε θρησκευτικές γιορτές, όπως στη γιορτή των Διόσκουρων και στις γυμνοπαιδιές.

Το όνομά του το οφείλει κατά μία θεωρία στον μυθικό ήρωα Πύρριχο, και κατ’ άλλους στον Πύρρο (γιο του Αχιλλέα), ο οποίος κάτω από τα τείχη της Τροίας, χόρεψε σε αυτό τον ρυθμό, από τη χαρά του για το θάνατο του Ευρύπυλου. Πιο τεκμηριωμένη κατά την άποψη των ειδικών, είναι ότι προήλθε από τον μουσικό “πυρρίχιο πόδα”, όπως προαναφέρθηκε.

Ο χορός είναι γνωστός στις μέρες μας ως χορός «Σέρρα». Πιθανόν η ονομασία αυτή να δόθηκε από την περιοχή Σέρρα κοντά στα Πάτανα Τραπεζούντας, όπου και η λίμνη Σέρρα, καθόσον στην περιοχή αυτή χόρευαν τον χορό αυτό με πάθος και δεξιοτεχνία.

Κατά την άποψη του Κιλκισιώτη Δρεπανίδη Ευγένιου, καθηγητή φιλολογίας, όπως περιγράφει ο Δημ. Αθανασιάδης στο Βιβλίο του “Ο Πυρρίχιος Χορός” η ονομασία προέρχεται από την έκφραση “όρχησης εις ιερά” προφέροντας τις λέξεις “εις ιερά” το τελικό της λέξης “εις” -σ-ενώθηκε με την λέξη «ιερά» και προήλθε η λέξη “σιέρα”.

Στη συνέχεια αποβλήθηκε το -ι- και η λέξη έγινε “σέρα”.

Αυτόν τον δυναμικό χορό, λοιπόν, που ξεκίνησε από την Λακωνία κι απλώθηκε σε όλες τις ελληνικές πόλεις -αποικίες, τον χόρευαν οι Θράκες, οι κάτοικοι της Μικράς Ασίας και οι Πόντιοι.

Οι κάτοικοι του Πόντου όμως εξακολουθούσαν να τον χορεύουν στον Πόντο μέχρι το 1922 και τον μετέφεραν στην Ελλάδα μαζί με το “αρχαϊκό ομηρικό γλωσσικό τους ιδίωμα” κατορθώνοντας έτσι να ξεχωρίζουν από τους άλλους Έλληνες “ως προς τη διαφύλαξη και συνέχεια της προγονικής κληρονομιάς τους” όπως μας λέει ο Δημ. Αθανασιάδης.

Τον χορεύουν μέχρι σήμερα με τους ίδιους ακριβώς σχηματισμούς και τα ίδια πανάρχαια βήματα.

πηγη